Beograd je danas postao domaćin tematske izložbe pod nazivom „Putovanje u XIX veku“, koja istražuje putničku revoluciju i razvoj putovanja u Srbiji i svetu. Izložba je otvorena u Konaku kneza Miloša, a direktorka Istorijskog muzeja Srbije, Dušica Bojić, naglasila je da putovanja postoje od davnina, ali su u 19. veku doživela značajne promene zahvaljujući industrijskoj revoluciji.
Izložba se nalazi u nekadašnjoj trpezariji kneza Miloša Obrenovića, a u prelaznim prostorima su postavljene stalne postavke pod nazivom „Srbija 1804-1903“. Kustos izložbe, Srđan Beljić, objasnio je da je izložba podeljena u tri celine. Prva celina fokusira se na tehnološke i infrastrukturne promene koje su postavile temelje modernog putovanja. Ove promene su dovele do novih prevoznih sredstava poput železnice, parobroda i automobila, što je značajno olakšalo i ubrzalo putovanja.
U drugoj celini izložbe predstavljeni su srpski putnici iz 19. veka, njihovi motivi za putovanje i utisci koje su donosili sa svojih putovanja. Ova celina osvetljava kako su se srpski putnici suočavali sa svetom i kako su njihova iskustva oblikovala njihovo viđenje putovanja. Treća celina posvećena je stranim putnicima koji su posetili srpske zemlje, ostavljajući svoje utiske u dnevničkim zapisima i putopisima. Ova perspektiva pruža značajan uvid u to kako su drugi videli Srbiju i njene ljude u tom periodu.
Beljić je istakao da je termin „putnička revolucija“ korišćen da bi se naglasila materijalna promena koja se dogodila u 19. veku. Ove promene su, pored fizičkih aspekata putovanja, dovele do promene svesti ljudi o putovanjima. Ono što je nekada bilo mučno i opasno, postalo je privlačno i dostupno širem sloju stanovništva.
Izložba sadrži veliki broj originalnih eksponata iz zbirke Istorijskog muzeja Srbije. Posetioci mogu videti putne isprave srpskih izbeglica u Austriji i Rusiji nakon propasti Prvog srpskog ustanka 1813. godine, kao i pasoš kneza Mihaila Obrenovića. Ovi eksponati pružaju dragocene informacije o putovanjima i životima ljudi u tom vremenu.
Jedan od zanimljivijih delova izložbe predstavlja umetnička instalacija koja uključuje makete najreprezentativnijih prevoznih sredstava iz 19. veka, uključujući kočije, lokomotive i parobrode. Ovu instalaciju je kreirala grupa umetnika pod nazivom „Kamen papir makaze“, a ona dodatno obogaćuje vizuelni identitet izložbe.
Izložba je obogaćena i video materijalima koje je ustupio Državni audiovizuelni arhiv Srbije, kao i Jugoslovenska kinoteka. Na interaktivnim ekranima, posetioci mogu otkriti priče o srpskim putnicima i stranim putopiscima, što omogućava dublje razumevanje tema koje izložba pokriva.
Dizajn postavke i njen vizuelni identitet su potpisali Iva Jotić Lubura, dok je razvoj interaktivnih segmenata poveren Josipi Tivanovac. Tim kustosa koji je radio na izložbi čine istoričari Boris Marković, Nikola Milikić i Srđan Beljić. Izložba je realizovana uz podršku Ministarstva kulture Srbije i kompanija Telekom Srbija i Tojota Srbija.
„Putovanje u XIX veku“ predstavlja jedinstvenu priliku za posetioce da zavire u svet putovanja tog doba, razumejući kako su tehnološke inovacije i promena društvenih normi oblikovale način na koji su ljudi doživljavali svet oko sebe. Ova izložba ne samo da osvetljava istoriju putovanja, već i inspiriše posetioce da razmišljaju o vlastitim iskustvima i putovanjima, čineći ih delom šire priče o ljudskom istraživanju i povezanosti.
