U prvih devet meseci ove godine, Narodna banka Srbije (NBS) zabeležila je značajan porast otkrivenih falsifikovanih novčanica, ukupno 3.750 komada. Od ovog broja, 1.337 čine falsifikati domaće valute, dinara, dok se 2.413 odnosi na strane valute. Ovi podaci ukazuju na sve prisutniji problem falsifikovanja novca, što dodatno naglašava potrebu za većom pažnjom u vezi sa finansijskim transakcijama.
Kada se radi o falsifikovanim dinarima, najčešći apoeni koji su se našli na udaru falsifikatora su novčanice od 2.000 dinara, zatim su tu i one od 1.000 i 500 dinara. Ovi podaci ukazuju na to da su prevaranti usmereni na vrednije apoene, što može biti rezultat strategije da se lakše prođe sa manjim brojem falsifikata.
Među stranim valutama, evri su prednjačili po broju otkrivenih falsifikata, sa ukupno 2.019 komada. Unutar te kategorije, najviše su falsifikovane novčanice od 100 i 200 evra, što takođe naglašava interesovanje prevaranata za vrednije apoene. Američki dolari su sledeći na listi, sa 394 otkrivena falsifikata, pri čemu su najčešće korišćeni apoeni od 50 dolara i 100 dolara, s 38 i 356 komada, redom.
Gledajući ukupnu nominalnu vrednost otkrivenih falsifikata, ona iznosi 42,74 miliona dinara. Od toga, evri čine najveći deo sa 36,43 miliona dinara, što čini 85,24% ukupne vrednosti falsifikovanih novčanica. Američki dolari se nalaze na drugom mestu sa 3,74 miliona dinara, odnosno 8,77%, dok domaći dinari čine 2,56 miliona dinara ili 5,99% od ukupnog iznosa.
Ovi podaci jasno ukazuju na to da su evri i dalje primarna meta falsifikatora, što može biti rezultat njihove široke upotrebe u međunarodnim transakcijama. Pored toga, američki dolar kao važna globalna valuta često se koristi u različitim poslovnim aranžmanima, što ga čini primamljivim za prevarante.
Narodna banka Srbije uvek apeluje na građane da budu oprezni prilikom primanja novca, posebno kada se radi o velikim iznosima ili nepoznatim izvorima. U cilju sprečavanja širenja falsifikovanih novčanica, preporučuje se korišćenje sigurnosnih provere, kao što su proveravanje specijalnih oznaka na novčanicama, koje su dizajnirane da budu teško replicirane.
Osim toga, NBS je pokrenula niz edukativnih kampanja kako bi podigla svest javnosti o rizicima od falsifikovanja novca. Građani su pozvani da prijave sumnjive novčanice ili aktivnosti, čime se dodatno može doprineti smanjenju ovog problema.
U svetlu ovih informacija, važno je da se svi učesnici u ekonomiji, od pojedinaca do malih i velikih preduzeća, uključe u borbu protiv falsifikovanja. To može uključivati obuke za zaposlene kako bi prepoznali falsifikate, kao i korišćenje savremenih tehnologija za proveru autentičnosti novčanica.
U zaključku, porast broja falsifikovanih novčanica, kako domaćih tako i stranih, predstavlja ozbiljan izazov za ekonomiju. Potrebna je zajednička akcija svih segmenata društva kako bi se sprečilo dalje širenje ovog fenomena. Narodna banka Srbije nastaviće da radi na unapređenju sistema zaštite i edukacije građana kako bi se smanjila mogućnost korišćenja falsifikovanog novca.
