Danas je u Deževi, povodom obeležavanja 850 godina od rođenja Svetog Save, održana sveta arhijerejska liturgija koju je predvodio patrijarh Porfirije. Ova svečanost se održala u hramu Svetog Save, koji se nalazi na mestu gde je Stefan Nemanja, osnivač prve srpske države, postavio temelje srpske državnosti.
Patrijarh Porfirije je u svom obraćanju naglasio značaj Svetog Save za srpski narod, ističući da je on uveo Srbe u tajnu krsta i Vaskrsenja Hristovog. Takođe, naglasio je da je Deževa, kao rodno mesto Svetog Save, simbol sve pravoslavne srpske tradicije i kulture.
Sveti Sava, rođen kao Rastko Nemanjić 1175. godine, smatra se jednim od najvažnijih svetaca u pravoslavlju, a njegov život i delo imaju duboko ukorenjeno mesto u srpskoj istoriji. Deževa, koja se nalazi podno planine Golije, bila je značajno mesto u životu porodice Nemanjić, gde su odrastali i druge važne ličnosti iz dinastije.
Nakon liturgije, patrijarh je u pratnji arhijereja posetio crkvu Svetih apostola Petra i Pavla, koja je najstarija crkva na ovom području, poznata kao Petrova crkva u Rasu, blizu Novog Pazara. Tamo je osveštao i položio kamen temeljac za novi konak, čime se nastavlja očuvanje i unapređenje pravoslavne tradicije u ovoj regiji.
Prema predanju, Stefan Nemanja je u Rasu, tadašnjoj srpskoj prestonici, postavio temelje srpske države i stvorio uslove za razvoj srpske kulture i religije. Ova oblast je bila centar događanja koja su oblikovala istoriju srpskog naroda, a Deževa je postala simbol tog nasleđa.
U saopštenju Srpske pravoslavne crkve (SPC) istaknuto je da su pravoslavni Srbi Deževske doline 2012. godine postavili kamen temeljac za crkvu Svetog Save na mestu drevnog Sabornog hrama, čime su obnovili sećanje na značaj ovog svetitelja i njegovog dela. Patrijarh Porfirije je danas, u prisustvu mnogobrojnih vernika, služio svetu liturgiju u novoizgrađenoj crkvi, čime je dodatno učvrstio duhovnu povezanost naroda s njihovim istorijskim i kulturnim nasleđem.
Ova svečanost nije samo podsećanje na Svetog Savu, već i na značaj jedinstva i duhovnosti u životu srpskog naroda. Patrijarh je pozvao sve prisutne da se okupe u veri i ljubavi, naglašavajući da je zajedništvo ključno za očuvanje identiteta i tradicije.
Deževa, kao istorijsko i duhovno središte, nastavlja da ima važnu ulogu u oblikovanju srpskog identiteta. Ova regija, bogata istorijom i tradicijom, i dalje privlači vernike i turiste iz svih krajeva, koji dolaze da se poklone Svetom Savi i da se upoznaju sa bogatom kulturnom baštinom.
U svetlu svih ovih događaja, obeležavanje 850 godina od rođenja Svetog Save predstavlja priliku za refleksiju o značaju tradicije, kulture i vere u životu srpskog naroda. Patrijarh Porfirije i arhijereji su na današnjoj liturgiji pokazali da je Sveti Sava i dalje živa i inspirativna figura, čije učenje i nasleđe ostaju vrednosti koje oblikuju srpsku duhovnost i identitet.
Ovo obeležavanje je još jedan znak da srpski narod, kroz svoju istoriju, nikada ne zaboravlja svoje korene i svetinje, a Sveti Sava ostaje središnja figura koja ih okuplja i vodi ka svetlu vere i zajedništva.
