Beogradski festival evropske književnosti, koji se održava od 26. maja do 5. juna, otvoren je panelom pod nazivom „Da li su kultura i književnost subverzivne?“, koji je okupio značajne ličnosti iz sveta književnosti. Ovaj festival, koji organizuje Izdavačka kuća Arhipela, predstavlja platformu za razgovor o važnim pitanjima koja se tiču kulture i literarnog stvaralaštva u savremenom društvu.
Panel je započeo razgovor o tome kako se status kulture i književnosti menja u savremenom društvu. Učesnici panela, među kojima su romanopisac Veselin Marković, romanopisateljica Nina Savčić, kao i književne kritičarke Milena Đorđijević i Marija Nenezić, istražili su uticaje društvenih, kulturnih, medijskih i tehnoloških faktora na promenu percepcije i vrednovanja kulture.
Jedna od glavnih tema bilo je pitanje subverzije – kako kultura i književnost mogu delovati kao alati otpora protiv dominantnih narativa i struktura moći. U svetu gde su informacije lako dostupne, a društveni mediji oblikuju javno mnjenje, književnost se suočava s izazovima, ali i sa novim mogućnostima. Učesnici su se složili da književnost može biti subverzivna kada se koristi za propitivanje normi i vrednosti koje oblikuju društvo.
Kroz razgovor su se dotakli i teme savremenih medija i njihovog uticaja na književnost. Digitalizacija i upotreba društvenih mreža promenili su način na koji se književna dela dele, čitaju i kritikuju. U tom kontekstu, postavilo se pitanje kako autori mogu zadržati svoju autentičnost i umetnički izraz u svetu koji često favorizuje brzu i površnu potrošnju sadržaja.
Veselin Marković, kao jedan od učesnika, istakao je da književnost može biti sredstvo za refleksiju o društvenim problemima i identitetima. Njegova dela često istražuju kompleksnost ljudskih odnosa i društvenih struktura, a on veruje da pisci imaju odgovornost da se bave pitanjima koja su važna za zajednicu.
Nina Savčić je dodala da je književnost često odraz vremena u kojem nastaje, te da se kroz nju može videti kako društvo reaguje na izazove s kojima se suočava. Ona je naglasila važnost kritičkog razmišljanja i analize u književnom stvaralaštvu, kao i potrebu da se u književnosti čuje glas onih koji su često marginalizovani.
Milena Đorđijević i Marija Nenezić, kao književne kritičarke, diskutovale su o ulozi kritike u savremenoj književnosti. One smatraju da je kritičko sagledavanje dela od suštinskog značaja za razvoj književnosti, jer omogućava dublje razumevanje i vrednovanje umetničkog stvaralaštva. Takođe, naglasile su da književna kritika može igrati ključnu ulogu u oblikovanju kulturnog diskursa i javnog mnjenja.
Festival evropske književnosti nije samo prostor za promociju književnih dela, već i platforma za dijalog o važnim društvenim pitanjima. Organizatori festivala su istakli da je cilj ovog događaja da okupi autore, kritičare i publiku kako bi razmenili ideje i iskustva, te kako bi se osnažila kulturna scena u Beogradu i šire.
Tokom trajanja festivala, planirani su i drugi paneli, radionice i književne večeri, gde će se dalje raspravljati o temama koje se tiču savremenog književnog stvaralaštva i njegovog mesta u društvu. Beogradski festival evropske književnosti predstavlja značajan događaj za sve ljubitelje književnosti i kulture, podstičući kritičko promišljanje i dijalog o bitnim pitanjima koja oblikuju naš svet.
U konačnici, kultura i književnost imaju moć da subvertuju, izazivaju i inspirišu, a Beogradski festival evropske književnosti pruža prostor za istraživanje tih potencijala kroz raznovrsne razgovore i interakcije.
